Mashed potato มันฝรั่งบดเป็นอาหารที่ถูกเตรียมโดยนำมันฝรั่งไปต้ม สูตรการทำมันฝรั่งบดเริ่มปรากฏให้ ก่อน ปี 1747 กับรายการศิลปะการปรุงอาหารโดยฮันนาห์ กลาส. มันฝรั่งบดอบแห้งและแช่แข็งสามารถหาได้อยู่ในทุกๆที่
ที่มาของมันบด
ย้อนอดีตกันนิดหน่อยก่อนว่า มันบดแรกมีในสหรัฐอเมริกาในศตวรรษที่ 18 โดยเฉพาะอย่างยิ่งเป็นอาหารที่ขาดไม่ได้ในเทศกาลขอบคุณพระเจ้า ซึ่งต้องมีไก่งวง ซอสแครนเบอร์รี พายฟักทอง (เดิมเป็นพายมันเทศ) และ mashed potato ทว่า มันบดมิได้มีเฉพาะแบบอเมริกันเท่านั้น หลายประเทศในยุโรปมีมันบดปรุงรสและใส่เครื่องเคราต่างกันไป เฉกเช่นเดียวกับมันฝรั่งทอด มันฝรั่งต้ม และมันฝรั่งอบ มันบดนิยมกินเคียงกับอาหารจานเนื้อสัตว์ต่างๆ อย่างไรก็ตาม หากใส่เครื่องเคราเต็มยศและปรุงรสเยี่ยม ก็กินเป็นอาหารว่างต่างหากได้
ส่วนผสม
ส่วนใหญ่จะใช้มันฝรั่งแบบเนื้อละเอียด (บางแห่งจะใช้แบบเนื้อเหนียว) เนย น้ำมันพืช นม และ/หรือ ครีม มันฝรั่งยังสามารถปรุงรสด้วย เกลือ พริกไทยและสมุนไพรเครื่องเทศอื่นๆ ส่วนผสมที่เป็นที่นิยมคือ กระเทียม ชีส เบคอนบิทส์ ครีมเปรี้ยว ต้นหอม มัสตาร์ด เครื่องเทศ เช่นลูกจันทน์เทศ ผักชีฝรั่งหรือโรสแมรี่สับ หัวผักกาดขาว และ วาซาบิ
แต่ของฝรั่งเศสจะเพิ่มไข่แดงสำหรับ pommes Duchesse หรือมันฝรั่งดัชเชส Pomme purée น้ำซุปข้น (น้ำซุปข้นมันฝรั่ง) ใช้เนยมากขึ้นกว่ามันฝรั่งบดปกติ โดยใช้มันฝรั่งสองส่วนและเนยหนึ่งส่วน ในการทำแบบแคลอรี่ต่ำหรือแบบไม่ใช้นมครีม หรือนมสด จะไม่ใส่เนย แต่จะใส่น้ำซุปสต๊อค นอกจากนั้นยังมีอีกหนึ่งสูตรของอินเดีย ชื่อ Aloo Bharta สูตรคือการใช้หัวหอมสับมัสตาร์ด พริก ผักชีและเครื่องเทศอื่น ๆ
มันฝรั่งที่ใช้
การเลือกมันฝรั่งที่ใช้ มีผลกับเนื้อสัมผัสของมันบด มันฝรั่งที่มีผิวบางเรียบเงา เป็นมันฝรั่งที่มีแป้งน้อย น้ำมาก สามารถนำไปต้มได้ มันประเภทนี้จะไม่ดูดน้ำมาก เนื่องจากมีน้ำมากอยู่แล้ว ส่วนมันที่มีผิวสากๆ และหนา จะมีเนื้อที่แน่น น้ำน้อย ถ้าจะนำมาบด ควรจะนำไปนึ่งมากกว่าต้ม เพราะจะดูดน้ำมากเกิน
วิธีการบด
ปกติเวลาที่บดมัน เราควรที่จะทำตอนที่มันฝรั่งยังร้อนอยู่ อุปกรณ์และวิธีการบดสามารถทำได้หลายแบบ อยู่ที่ความละเอีดยเนียนของเนื้อมันที่เราต้องการ ถ้าเราใช้ส้อมบด เราก็จะได้มันบดที่เนื้อไม่เนียนมาก ยังมีเนื้อมันที่เป็นชิ้นเล็กๆ ผสมอยู่บ้าง ถ้าเราใช้ที่บดมันแบบที่เป็นด้าม และส่วนปลายเป็นขด หรือเป็นแผ่นเหล็กมีรู ที่เรียกว่า Potato Masher เราก็จะได้มันที่เนียนกว่าการใช้ส้อม
แต่ก็ยังอาจมีเนื้อเป็นชิ้นๆ อยู่บ้างหรือที่บดมันที่มีลักษณะคล้ายที่คั้นผลไม้ โดยมีลักษณะเป็นเหมือนกระป๋องที่มีรูเล็ก ใส่มันลงไปแล้วก็กดออกมา อุปกรณ์ชิ้นนี้ เรียกว่า Potato Ricer มันที่ได้จะมีเนื้อที่เนียนสม่ำเสมอ และถ้าเราต้องการให้ละเอียดมาก หลังจากที่เราบดมันไม่ว่าด้วยวิธีใดที่กล่าวมา เราสามารถนำไปบดผ่านกระชอน หรือตะแกรงรูถี่ได้อีกครั้ง ด้วยวิธีนี้ เราจะได้มันฝรั่งที่มีเนื้อที่เนียนมาก
ปรุงรส
สิ่งที่ขาดไม่ได้อย่างแน่นอน ได้แก่เกลือ ส่วนอื่นๆ ที่ตามมา ก็อยู่ที่ทิศทางของรสชาติที่เราอยากให้เป็น เราสามารถใส่พริกไทย โดยทั่วไปจะเป็นพริกไทยดำป่น แต่ถ้าเราอยากให้มันของเรามีเนื้อที่ขาวเนียน เราอาจจะเปลี่ยนมาเป็นพริกไทยขาวก็ได้ นอกจากนั้น ก็มีเครื่องเทศต่างๆ ที่สามารถเพิ่มบุคคลิกเฉพาะตัวให้กับมันบดได้ เช่น ลูกจันทน์ป่น อบเชยป่น ปาปริก้า ผงกระเทียม เป็นต้น