ถังทอง เป็นกระบองเพชรชนิดหนึ่ง มีถิ่นกำเนิดในแถบทิศตะวันออกของประเทศเม็กซิโก ถูกขึ้นบัญชีว่าเป็นไม้ที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ได้สูงที่เกิดตามธรรมชาติและจัดอยู่ในจำพวกไม้หายากในธรรมชาติ มีชื่อวิทยาศาสตร์ คือ ECHINOCACTUS GRUSONII ชื่อสามัญ GOLDEN BARREL CACTUS ลำต้นเป็นรูปทรงกลมดูคล้ายถัง มีหนามแหลมเป็นสีเหลืองทองกระจายทั่วทั้งต้นสวยงามน่าชมยิ่ง
ถังทองที่เกิดตามธรรมชาติถูกขึ้นบัญชีว่าเป็นไม้ที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ได้สูงและจัดอยู่ในจำพวกไม้หายาก แต่ในตลาดกลับเป็นไม้ที่หาได้ไม่ยาก ขนาดเล็กๆมีราคาไม่แพง แต่ขนาดใหญ่อายุหลายปีก็จะมีราคาสูง
ถังทองมีรูปทรงกลมป่องขนาดใหญ่กว่าแคคตัสสายพันธุ์อื่น โดยในธรรมชาติเมื่อโตเต็มที่อาจมีขนาดสูงเกือบ 1 เมตร ลักษณะลำต้นเป็นสันพูจำนวนมาก ผิวสีเขียวอ่อน หนามสีเหลืองหรือสีเหลืองอ่อนเกือบขาว และหนามจะขึ้นอยู่ตามสันพู หนามมีหลายแบบ เช่น แหลมยาวตรงหรือโค้งงอ หนามสั้น หรือไม่มีหนามแล้วแต่สายพันธุ์
ถังทองเมื่อยังเล็กๆ ลักษณะการแยกเป็นสันพูจะยังไม่ชัดเจนนัก มีลักษณะเป็นเนินหนาม (tubercle) คล้ายกับแมมมิลลาเรีย (Mammillaria) กระทั่งมีขนาดประมาณ 7-8 เซนติเมตรเนินหนามจึงจะมาเรียงตัวกันเป็นสันพูชัดเจน บริเวณยอดมีปุยขนหนานุ่มเหมือนกำมะหยี่สีครีมขึ้นหนาแน่นเป็นวงขนาดใหญ่และดอกสีเหลืองเล็กๆจะเกิดบริเวณปุยบนยอด ถังทองจะออกดอกเมื่อมีอายุไม่ต่ำกว่า 10 ปี และมีขนาดใหญ่มากแล้ว (มากกว่า 50 เซ็นติเมตรขึ้นไป)
ถังทองมีหลายสายพันธุ์ โดยนอกจากสายพันธุ์ดั้งเดิม (Echinocactus grusonii) แล้ว ปัจจุบันมีการพัฒนาสายพันธุ์ถังทองให้มีลักษณะหนามแบบต่างๆ เช่น
• ถังทองหนามสั้น
• ถังทองหนามสั้นอีกชนิดหนึ่ง ที่มีหนามขนาดใหญ่และยาวกว่าแบบแรก
• ถังทองหนามบิด
• ถังทองไร้หนาม ซึ่งมีหนามเล็กๆที่ตุ่มหนาม (areole) เท่านั้น
• คนไทยเรียกว่าถังเงิน ซึ่งจะมีหนามสีเหลืองอ่อนเกือบขาวบริเวณยอดของต้น (หนามจะมีสีอ่อนกว่าถังทอง)
ในประเทศไทยถูกนำเข้ามาปลูกและขยายพันธุ์นานหลายปีแล้ว มีต้นวางขายทั้งต้นขนาดกะทัดรัดปลูกในกระถางเล็ก ยกเคลื่อนย้ายได้ง่ายและต้นขนาดใหญ่ปลูกในกระถางใหญ่ ปัจจุบันนักจัดสวนนิยมนำเอาต้นขนาดใหญ่ไปปลูกจัดสวนในบริเวณบ้าน สำนักงาน บริษัทห้างร้านอย่างแพร่หลาย ใช้ดินปลูกแคคตัสเฉพาะมีขายทั่วไปลงก่อนที่จะนำต้น “ถังทอง” ลงปลูก เวลาต้นมีขนาดใหญ่และมีหนามแหลมเป็นสีเหลืองทองทั้งต้นจะดูงดงามยิ่งนัก
หากปลูกเลี้ยงไปนานๆ ต้นสามารถสูงได้ถึง 1 เมตร และถ้ามีอายุได้ 20 ปี จะมีดอกบริเวณส่วนยอดของลำต้น กลีบดอกเป็นแฉกสีเหลืองทอง ขอบกลีบเป็นสีน้ำตาลดูคล้ายแสงอาทิตย์รุ่งอรุณสดใสมาก การปลูกต้นขนาดเล็กลงกระถาง เครื่องปลูกจะต้องโปร่งระบายน้ำได้ดีทั้งดินที่ผสมเองหรือดินปลูกแคคตัสโดยเฉพาะ เป็นไม้ชอบแดด 100 เปอร์เซ็นต์ หลังปลูกรดน้ำให้ชุ่ม 5 วันครั้ง
นอกจากปลูกเพื่อความสวยงามแล้ว “ถังทอง” ยังมีความเชื่อว่าปลูกไว้ในบ้านจะช่วยให้มีโชคลาภ เพราะต้นคล้ายถังและหนามสีเหลืองทองช่วยป้องกันเภทภัยต่างๆด้วย
