"วันประชากรโลก" (World Population Day) ถูกกำหนดขึ้นเพื่อให้เกิดความตระหนักในประเด็นปัญหาของประชากรโลก เพื่อให้ประชาชนรู้จักการวางแผนครอบครัวซึ่งการวางแผนครอบครัวจะส่งผลให้ประชากรโลกมีคุณภาพชีวิตที่ดี และสามารถลดปัญหาความยากจนและปัญหาสังคมทางสังคมลงได้

วันที่ 11 กรกฎาคม ซึ่งเป็นวันประชากรโลก (World Population Day) ได้ถูกกำหนดขึ้นโดยคณะมนตรีประศาสน์การสหประชาชาติว่าด้วยการพัฒนา เมื่อ พ.ศ. 2532 โดยกำหนดเพื่อให้เกิดความตระหนักในประเด็นของปัญหาประชากรโลก ซึ่งเกิดแรงดลใจในเหตุการณ์ที่ประชากรโลกเพิ่มขึ้นถึง 5 พันล้านคน (5,000,000,000 ล้านคน) เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2530

ทั้งนี้ได้มีการฉลองครบรอบวันประชากรโลกห้าพันล้านคนเป็นปีที่ 20 เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม พ.ศ. 2550 ซึ่งประชากรโลกเพิ่มขึ้นไปถึง 6,727,551,263 คน ซึ่งเหตุที่ประชากรโลกเพิ่มขึ้น เนื่องจากในปี พ.ศ. 2511 บรรดาผู้นำของโลกได้มีการประกาศร่วมกันว่า บุคคลมีสิทธิที่จะกำหนดจำนวนบุตรของตนเองและระยะเวลาที่เหมาะสมในการมีบุตรเองได้อย่างเสรี จึงทำให้ประชากรโลกมีเพิ่มขึ้นอย่างมาก ถึงแม้ปัจจุบันจะมีวิทยาการการคุมกำเนิดที่ทันสมัยและได้ผล แต่ก็ยังไม่สามารถกระจายไปยังพื้นที่ต่าง ๆ ได้อย่างทั่วถึง

ด้วยเหตุนี้จึงได้มีการก่อตั้ง กองทุนประชากรโลกแห่งสหประชาติ (United Nations Population Fund – UNFPA) เพื่อให้เป็นหน่วยงานที่ส่งเสริม สนับสนุนและปกป้องสิทธิของเยาวชน ประชากรโลก ให้ได้รับความรู้ข้อมูลข่าวสารพื้นฐานต่าง ๆ อีกทั้งช่วยเพิ่มโอกาสให้ประชาชนโลกได้เข้าถึงข้อมูลทางด้านการวางแผนครอบครัว โดยเฉพาะประชากรผู้ด้อยโอกาสและเด็กวัยรุ่นให้ตระหนักถึงการเพิ่มประชากรโลก

ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงจำนวนประชากรโลก

1. การค้นคว้าทางการแพทย์ ที่มีการพัฒนาอย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น เช่น การผลิตวัคซีนป้องกันและรักษาโรค รวมถึงมีองค์การที่เกี่ยวกับการระบาดของโรคและวัฏจักรของการแพร่เชื้อโรค

2. ความรู้เรื่องสุขอนามัยของประชากร ประชากรโลกแทบทุกประเทศมีความรู้เรื่องสุขอนามัยมากขึ้นรวมทั้งมีการจัดการระบบ การวางแผนครอบครัวที่มีประสิทธิภาพ

3. ความก้าวหน้าของเทคโนโลยี ที่ประชาชนสามารถรับรู้ข่าวสารทางการแพทย์ และสาธารณสุขได้อย่างทั่วถึง เช่น ผู้ป่วยสามารถปรึกษาอาการกับแพทย์ ได้ทางโทรศัพท์หรือสื่อต่าง ๆ หรือการให้คำปรึกษาทางการแพทย์ ผ่านระบบโทรคมนาคมต่าง ๆ

4. ระบบสังคมที่เปลี่ยนแปลงไป ผู้หญิงเริ่มมีบทบาททางสังคมมากขึ้น ทำให้ผู้หญิงมีทัศนคติต่อการแต่งงานเป็นด้านลบ ส่งผลให้จำนวนประชากรวัยเด็กลดน้อยลง

ในส่วนของกิจกรรมวันประชากรโลกในวันประชากรโลกนั้น หน่วยงานต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องทั้งภาครัฐและเอกชน ได้มีการจัดกิจกรรมต่าง ๆ เช่นการจัดกลุ่มศึกษา จัดประชุมสัมนา ประกวดบทความ เรียงความ หรือจัดนิทรรศการที่เกี่ยวข้องกับเรื่องประชากร เพื่อรณรงค์ให้ประชาชนได้ตระหนักถึงประโยชน์ของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ ด้วยการควบคุมดูแลอัตราการเพิ่มประชากรโลกให้น้อยลง