เมื่อพูดถึงนกยูง ทุกคนรู้ดีว่านี่อาจจะเป็นนกที่สวยงามที่สุดที่มนุษย์เคยเห็นในชีวิตจริง นกยูงอยู่ในกลุ่มสัตว์ปีก และได้รับการยกย่องว่าเป็น "ราชาแห่งนก" เนื่องจากมีรูปลักษณ์ที่สวยงาม
นกยูงเป็นนกที่มีเครื่องประดับที่สวยงามที่สุด เป็นสัญลักษณ์ของความเป็นมงคล ความเมตตา ความสวยงามและความหรูหรา นกยูงมี 2 ประเภท คือ นกยูงสีเขียวและนกยูงสีน้ำเงิน นกยูงสีน้ำเงินหรือที่เรียกว่านกยูงอินเดียมีขนนกสีน้ำเงินที่มีความมันวาว มีถิ่นกำเนิดในอินเดียและศรีลังกา นกยูงสีเขียวหรือที่เรียกว่านกยูงชวานั้นมีในบางประเทศในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ นกยูงสีน้ำเงินมีสองสายพันธุ์ คือ นกยูงสีขาวและนกยูงสีดำ
นกยูงเป็นสัตว์ที่กินได้ทั้งพืชและสัตว์ นกยูงส่วนใหญ่กินพืชและบางครั้งก็กินสัตว์เช่นตั๊กแตนและจิ้งหรีด นกยูงเดินได้เก่งแต่บินไม่เก่ง ส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในป่าที่เป็นเนินเขา ทุ่งหญ้ากึ่งทะเลทรายแห้งแล้ง ไม้พุ่มและพื้นที่ป่าผลัดใบโดยเฉพาะบริเวณใกล้น้ำ นกยูงคุ้นเคยกับการออกไปหาอาหารในตอนเช้าและเล่นบนต้นไม้ในตอนกลางคืน นกยูงมักอยู่กันเป็นคู่ ไม่ค่อยอยู่ตัวเดียว
ฤดูใบไม้ผลิเป็นฤดูที่นกยูงจะวางไข่และขยายพันธุ์ นกยูงรำแพนเป็นพฤติกรรมการเกี้ยวพาราสีซึ่งเป็นพฤติกรรมการสืบพันธุ์โดยธรรมชาติ จุดประสงค์หลักของนกยูงในการรำแพนนั้นมีไว้สำหรับการเกี้ยวพาราสี ในระหว่างการแสดงเกี้ยวพาราสี นกยูงตัวผู้จะยกหางขึ้นและชี้ไปข้างหน้า เมื่อการแสดงเกี้ยวพาราสีถึงจุดสุดยอด ขนหางของนกยูงตัวผู้จะสั่น กะพริบและมีการส่งเสียง นกยูงตัวผู้มีความหึงหวงมาก ถ้านกยูงตัวผู้สองตัวมาเจอกัน พวกมันจะต่อสู้กันในทันที
หงอนของนกยูงไม่ได้เป็นเพียงการตกแต่งที่สวยงาม แต่ยังเป็นเซ็นเซอร์ที่สั่นด้วยความถี่เดียวกับขนหางเมื่อรำแพน ตัวอย่างเช่น เมื่อนกยูงตัวผู้กำลังติดพันพร้อมกับรำแพน นกยูงตัวเมียที่อยู่ห่างไกลไม่เพียงจะมองเห็นเท่านั้น แต่ยังรู้สึกเข้าไปถึงข้างในจิตใจได้ด้วย
ทุกฤดูใบไม้ผลิ โดยเฉพาะในเดือนมีนาคมและเมษายน นกยูงจะรำแพนบ่อยที่สุด นกยูงตัวผู้จะกางม่านหางสีสันสดใส นอกจากจะอวดความงามต่อนกยูงตัวเมียและดึงดูดนกยูงตัวเมียแล้ว บางครั้งก็มีจุดประสงค์เพื่อปกป้องตัวเองด้วย เมื่อเจอศัตรูแล้วหนีไม่ทัน นกยูงจะรำแพนแล้วเขย่าเพื่อให้ศัตรูเห็นลาย "ตา" หลายๆอันบนขนหางเพื่อไล่ศัตรูออกไป และป้องกันตนเองจากอันตรายอื่นๆด้วย
นอกจากนี้บางครั้งนกยูงก็รำแพนเมื่อไม่ได้ติดพัน เนื่องจากบุคลิกภาพของนกยูงจะมีความมั่นใจมาก และพวกมันจะคิดว่าการรำแพนเป็นการแสดงออกถึงความมั่นใจในตนเอง และความมั่นใจนี้สามารถอยู่ได้เพียงระยะเวลาหนึ่งเท่านั้น
ในปี 2014 จำนวนของนกยูงสีเขียวที่อยู่ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ลดลงอย่างต่อเนื่อง ลดลงเกือบ 50% ในช่วงสามทศวรรษที่ผ่านมาและคาดว่าจะลดลงอย่างต่อเนื่องไปอีก หากไม่ดำเนินการตามมาตรการอนุรักษ์โดยเร็วที่สุด ก็อาจเป็นอันตรายต่อจำนวนนกยูงได้
