วันนกแห่งชาติ ไม่ใช่ศัพท์แสลงที่มีความหมายแง่ลบ สื่อถึงความผิดหวังหรือพลาด ... นกอีกแล้ว! แต่เป็นวันที่มีความหมายถึง “นก” สัตว์ปีกแสนสวยคู่โลกจริงๆ

แม้คำว่า ‘นก’ อาจเป็นคำแสลงใจของใครหลายคนที่มักจะต้องเจอกับความผิดหวังซ้ำๆซากๆ แต่เก็บความโศกเศร้าเอาไว้ก่อนเพราะวันนี้ไม่ใช่วันของคุณ แต่เป็นวันนกแห่งชาติหรือ National Bird Day ในสหรัฐอเมริกา ที่กำหนดขึ้นเพื่อให้ผู้คนตระหนักและอนุรักษ์สัตว์โลกมีปีกที่เติมความสดใสให้กับโลกใบนี้

‘นก’ เป็นผู้สร้างสมดุลให้กับธรรมชาติ เป็นผู้ผสมเกสรดอกไม้ เป็นนักปลูกป่าที่คอยกระจายเมล็ดพืชพันธุ์ต่างๆ และหากท้องฟ้าปราศจากนกแล้ว ฟ้าก็คงเป็นเพียงทิวทัศน์แข็งๆที่ปราศจากสีสัน ไร้ความงดงาม ไร้ท่วงทำนองและเสียงอันไพเราะจากธรรมชาติ

วันนกแห่งชาติ หรือ National Bird Day ตรงกับวันที่ 5 มกราคม ซึ่งเป็นวันสำคัญที่กำหนดขึ้นในสหรัฐอเมริกา โดยต้องย้อนกลับไปตั้งแต่ปี 1894 ที่คุณ Charles Almanzo Babcock ผู้อำนวยการโรงเรียนในเมือง Oil City มลรัฐเพนซิลเวเนีย ประกาศให้เป็นวันหยุดเพื่อนกโดยเฉพาะ ซึ่งวัตถุประสงค์ของเขาเพื่อต้องการให้เกิดการตระหนักในคุณค่าและอนุรักษ์นกที่ได้รับผลกระทบต่างๆจนมีปริมาณลดลง

การศึกษาเรื่อง Decline of the North American Avifauna ที่ตีพิมพ์ในนิตยสาร Science พบว่านกในทวีปอเมริกาเหนือมีจำนวนลดลงอย่างรวดเร็วถึง 29% ตั้งแต่ปี 1970 ที่ผ่านมา ซึ่งทำให้ประชากรนกหายไปกว่า 2.9 พันล้านตัว

งานวิจัยอีกชิ้นที่เก็บข้อมูลตั้งแต่ปี 1978-2016 พบว่านกในทวีปอเมริกาเหนือมีขนาดตัวที่เล็กลงอย่างต่อเนื่องและเชื่อว่าปรากฏการณ์เดียวกันนี้เกิดขึ้นทั่วโลก อันเนื่องมาจากผลกระทบของอุณหภูมิโลกที่เพิ่มสูงขึ้น โดยงานวิจัยนี้ได้ทำการเก็บซากนกจำนวน 70,716 ตัว จาก 52 สายพันธุ์ โดยพบว่านกเหล่านี้มีน้ำหนักเฉลี่ยโดยรวมลดลง 2.6% ความยาวของกระดูกขาลดลง 2.4% ขณะที่ความยาวจากปลายปีกทั้งสองข้างปรับเพิ่มขึ้น 1.3%

การเฉลิมฉลองวันนกแห่งชาติ จึงไม่ต้องมีพิธีรีตองอะไรไปมากกว่าการร่วมกันตระหนักถึงปัญหาสำคัญที่มีผลกระทบต่อประชากรนกในโลกใบนี้ ไม่ว่าจะเป็นการทำลายแหล่งอาศัย การกระทำต่างๆอันเป็นภัยคุกคามต่อนกในธรรมชาติ รวมถึงการค้าขายซื้อนกที่ผิดกฎหมาย ดังนั้นหากส่งต่อความรู้และค่านิยมที่ถูกต้องต่อๆกันไปก็นับเป็นการฉลองวันนกที่ดีที่สุดแล้ว