สิ่งมีชีวิตทุกชีวิตล้วนต้องพึ่งพาน้ำในการดำเนินชีวิต ดังนั้นจึงไม่ใช่เรื่องแปลกที่ทุกๆเมืองสำคัญ หรือตามแหล่งอารยธรรมโบราณของโลกล้วนต้องอยู่ใกล้กับแม่น้ำใหญ่เสมอ เพื่อเป็นสิ่งรับรองว่าจะมีแหล่งอาหาร และน้ำดื่มอย่างเพียงพอ แม่น้ำสำคัญๆที่เป็นต้นสายอารยธรรมทั้งหลายของโลกนี้มีประมาณนี้
• แม่น้ำไทกริสและยูเฟรติส เรียกได้ว่าเป็นอารยธรรมแรกเริ่มของมนุษยชาติเลยก็ว่าได้ ด้วยความที่ดินแดนแถบนี้มีความอุดมสมบูรณ์สูงมากเพราะน้ำฝนที่ไหลลงมาจากภูเขา จะชะเอาดินโคลนลงมาด้วย และทับถมกันจนเป็นตะกอนซึ่งอุดมไปด้วยแร่ธาตุ การเพาะปลูกจึงทำได้ง่าย
• แม่น้ำไนล์ นับว่าเป็นแม่น้ำสายที่ยาวที่สุดในโลก (6,650 กิโลเมตร) เกิดจากการรวมตัวของแม่น้ำสายใหญ่ 2 สายคือ แม่น้ำบลูไนล์และแม่น้ำไวท์ไนล์ ไหลผ่านประเทศอียิปต์ และไหลลงทะเลเมดิเตอร์เรเนียน โดยอารยธรรมสำคัญและยิ่งใหญ่ที่สุดของลุ่มน้ำนี้ ก็คืออารยธรรมอียิปต์นั่นเอง
• แม่น้ำสินธุ อารยธรรมอินเดียโบราณ จัดเป็นอารยธรรมที่ยิ่งใหญ่แห่งหนึ่งของโลก เป็นแม่น้ำที่ไหลผ่านระหว่างประเทศต่างๆ ในทวีปเอเชีย ความยาว 3,180 กิโลเมตร และไหลลงทะเลอาหรับใกล้นครการาจี
• แม่น้ำหวางเหอหรือฮวงโห เป็นแหล่งกำเนิดของอารยธรรมจีนตั้งแต่ยุคก่อนประวัติศาสตร์ แม่น้ำเหลืองเป็นแม่น้ำที่ยาวเป็นอันดับสองของจีน แต่ด้วยความที่แม่น้ำนี้มักเกิดอุทกภัยหลายครั้งซึ่งแต่ละครั้งก่อให้เกิดความเสียหายแก่ชีวิตและทรัพย์สินของผู้คนอย่างมหาศาล จึงได้รับอีกฉายาว่าแม่น้ำวิปโยค
• แม่น้ำโขง เกิดจากการละลายของหิมะและน้ำแข็งบริเวณที่ราบสูงทิเบต มีความยาวประมาณ 4,350 กิโลเมตร ไหลผ่านเขตยูนนานของจีน ลาว ไทย พม่า เวียดนาม และลุ่มน้ำโขงเป็นหนึ่งในภูมิภาคที่ร่ำรวยทรัพยากรที่สุด มีความหลากหลายทางชีวภาพมากที่สุดในโลก
• แม่น้ำคงคา ได้รับการยอมรับให้เป็นแม่น้ำศักดิ์สิทธิ์ของชาวฮินดู ไหลผ่านประเทศอินเดีย และ บังกลาเทศ มีความยาว 2,525 กิโลเมตร จากต้นน้ำในเทือกเขาหิมาลัยและไหลลงอ่าวเบงกอล
• แม่น้ำแอมะซอน เป็นแม่น้ำที่ใหญ่เป็นอันดับสองของโลก ด้วยระยะทางประมาณ 6,400 กิโลเมตร ไหลผ่านโบลิเวีย เปรู โคลอมเบีย เวเนซุเอลา บราซิล และเอกวาดอร์ ก่อนที่จะลงสู่มหาสมุทรแอตแลนติก ถือเป็นแม่น้ำที่มีปริมาณน้ำมากถึง 1 ใน 5 ส่วนของโลก มีแม่น้ำสาขาที่แยกออกจากแอมะซอนมากกว่า 1,100 สาขา อีกทั้งยังถือเป็นแม่น้ำที่มีความหลากหลายทางชีวภาพมากที่สุดในโลก
• แม่น้ำแยงซี หรือแม่น้ำฉางเจียง เป็นแม่น้ำที่ยาวที่สุดในประเทศจีนและทวีปเอเชีย ระยะทางประมาณ 6,300 กิโลเมตร ต้นน้ำอยู่ที่ทิเบตและไหลออกสู่ทะเลจีนตะวันออก แม่น้ำแยงซีที่ไหลเข้าสู่ทะเลจีนตะวันออกนั้นมีขนาดกว้าง และลึกพอสำหรับการสัญจรของเรือเดินสมุทรขนาดใหญ่
นี่เป็นส่วนหนึ่งของแม่น้ำที่สำคัญๆของโลกเท่านั้น ยังมีแยกย่อย แยกเป็นสาขาไปแต่ละประเทศ แต่ละที่เพื่อหล่อเลี้ยงประชากรโลกอีกมากมายหลายสาย และบางครั้งก็กลายมาเป็นส่วนนึงของการท่องเที่ยวอีกด้วย
